De Onderwijsraad heeft - als een
donderslag bij heldere hemel - een fantastisch advies aan de Tweede
Kamer gegeven: stimuleer vrije (open) schoolboeken. Voor de
duidelijkheid: dit zijn boeken met een licentie die garandeert dat je
de boeken gratis mag downloaden, kopiëren, veranderen en dat je die
vrijheden er niet af mag halen. Op
http://www.vrijeschoolboeken.nl/Kernpunten staat het allemaal bondig
beschreven.
Het was een goede reden om er een persbericht over te maken.
Wij zouden het haast vergeten maar
Vrijschrift is vijf jaar geformaliseerd om binnen de EU het concept van
vrije schoolboeken vlot te trekken. De ene teleurstelling volgde keer
op keer de andere op. Onlangs nog wees de regering het concept
resoluut van de hand. Juist daarom is het advies van de onderwijsraad
zo belangrijk. En als de regering er echt werk van maakt onder druk
van de Tweede Kamer dan kunnen we de boekenprijzen verkruimelen tot
een fractie.
Dat scheelt de belastingbetalers en de ouders een
flinke bom duiten. Bovendien gaat de kwaliteit erop vooruit.
Vrijschrift wil graag expertise leveren
en het lijkt zinvol dat Vrijschrift - als grondlegger van het
concept in Nederland - deelneemt binnen de voorgestelde 'Gemengde
Werkgroep Open Leermiddelen'. Vrijschrift heeft immers ervaring met
licenties, heeft juridische kennis en weet als geen ander hoe de
marktmechanismen achter vrije (opensource) concepten werken. Daarmee
komt meteen een puntje van kritiek naar voren: zonder idealisme is
vrije software vrijwel ondenkbaar en dat geldt ook voor vrije
schoolboeken en bijvoorbeeld Wikipedia (het concept van Wikipedia is
namelijk heel goed vergelijkbaar met vrije schoolboeken). Dat had wat
beter belicht mogen worden bij het advies van de Onderwijsraad maar
is tegelijkertijd ook lastig uit te leggen en lijkt controversieel,
want laten we eerlijk zijn, het is toch eigenlijk heel raar en
ongelofelijk dat een groep vrijwilligers zo nauw samenwerken dat er
de grootste encyclopedie ter wereld uit voortvloeit of dat er op die
manier enorm complexe en superieure software geschreven wordt. Een
ander puntje is de gebruikte licentie in het voorbeeld van de
presentatie. NC wil zeggen alleen 'non commercial' gebruik. Dat is niet
slim want commercieel gebruik kan in hoge mate helpen bij het
verspreiden van het concept. Symbiose met het bedrijfsleven is juist
heel goed en de licentie waakt toch wel over misbruik bij gebruik van
de GFDL en of CC SA BY.
Als het concept goed opgepakt wordt kan
Nederland een voorbeeldrol binnen Europa spelen en het begin van een
rollende sneeuwbal zijn.
Op 13 september geeft Vrijschrift een
presentatie over vrije schoolboeken tijdens de 'Software Freedom Day
2008' (zie http://home.xmsnet.nl/Esper/2008/) en het advies van de
Onderwijsraad aan de Tweede Kamer geeft voldoende aanknopingspunten
voor een interessante verhandeling.
Gratis schoolboeken zijn dood, lang
leve gratis schoolboeken!
