Vandaag hield de Tweede Kamer een hoorzitting over het voorgenomen handelsverdrag met de Verenigde Staten (TTIP). Daarvoor organiseerde de SP een manifestatie, met sprekers van verschillende partijen en maatschappelijke organisaties. Ik sprak over intellectueel eigendom en privacy in TTIP:
Ik zal iets vertellen over auteursrechten en octrooien - dit zijn zogenaamde intellectuele eigendomsrechten. Het zijn alleenrechten, monopolistische rechten. De eigenaar van het recht kan de prijs vragen die hij wil. Dit is een probleem als het gaat om essentiƫle kennis, zoals medicijnen.
Om een voorbeeld te geven, in de jaren 90 zijn er in Afrika 17 miljoen mensen aan AIDS gestorven. AIDS medicijn was toen in Afrika duurder dan in de Verenigde Staten. Bijna niemand in Afrika kon dat betalen. Octrooien droegen bij aan een humanitaire ramp. Toegang tot medicijnen is nog steeds een probleem. Octrooirecht is in veel gevallen geen effectief instrument om innovatie bevorderen.
Auteursrecht werkt niet goed in het internet tijdperk. Er zijn zeer goede redenen auteurs- en octrooirecht te hervormen.
Maar wat doet EU? Keer op keer onderhandelt de Europese Commissie in het geheim over intellectuele eigendomsrechten. Keer op keer worden de rechten sterker, wordt de handhaving strenger. Dit is een eenzijdige benadering die gemakkelijk kan leiden tot slechtere toegang tot medicijnen, internet service providers die politieagent moeten spelen op internet, aantasting van de vrijheid van meningsuiting, aantasting van de privacy.
Wat de wereld nodig heeft is hervorming van auteurs- en octrooirecht. Wat de wereld niet nodig heeft is een eenzijdige benadering en geheime onderhandelingen. We hebben een moratorium nodig, een stop op intellectueel eigendom in handelsverdragen. Kortom, geen intellectueel eigendom in TTIP.
Ik zal ook iets vertellen over privacy. Zoals bekend heeft de EU betere privacybescherming dan de Verenigde Staten. Dit is een probleem bij gegevensstromen naar de VS. Onze persoonlijke gegevens zijn in de VS vogelvrij. Daarom mogen bedrijven in principe onze persoonlijke gegevens niet naar de VS sturen.
Daar is een uitzondering op, die heet de Safe Harbour overeenkomst. Als bedrijven zeggen dat ze zich aan de regels zullen houden mogen ze onze persoonlijke gegevens wel naar de VS sturen. Deze overeenkomst is zo lek als een mandje. Daarom wil het Europese Parlement de Safe Harbour overeenkomst opschorten. Dat is een harde ingreep, maar noodzakelijk.
In de TTIP onderhandelingen heeft de VS een voorstel gedaan dat deze ingreep onmogelijk zal maken. Maar zonder de mogelijkheid in te grijpen zijn we onze privacy kwijt. Daarom moet de EU het voorstel van de Verenigde Staten afwijzen.
Andere sprekers noemden al ISDS, investor - state dispute settlement, arbitrage tussen investeerder en staat. Ik wil opmerken dat deze arbitrage bedrijven zoveel macht geeft dat het een bedreiging is voor onze privacy en voor hervorming van auteurs- en octrooirecht.
Als het gaat om toegang tot kennis, en om privacy, zijn er vier dingen belangrijk: transparantie, geen intellectueel eigendom in TTIP, geen arbitrage tussen investeerder en staat in TTIP, en de mogelijkheid overeind houden om gegevensstromen op te schorten.