Volgens de regering is investor-to-state dispute settlement (ISDS) dood en begraven. Dat klinkt bemoedigend, omdat ISDS, onderdeel van investeringsverdragen, buitenlandse investeerders het recht geeft buiten de rechter om staten aan te klagen – en het systeem is uit de hand gelopen. Echter, de regering gedraagt zich niet alsof ISDS dood en begraven is.
Om te beginnen, de nieuwe Nederlandse model verdragstekst is neo-kolonialistisch: in zaken kan een Nederlandse ambtenaar alle drie de arbiters benoemen. Hoe enthousiast zullen ontwikkelingslanden daar over zijn?
En de regering verlengt ook het oude investeringsverdrag met Burkina Faso. Dit betekent dat bedrijven er nog 30 jaar gebruik van kunnen maken. Dit blijkt uit een brief die BothEnds aan minister Kaag stuurde (medeondertekend door onder andere Vrijschrift).
Na de brief van BothEnds dienden Kamerleden Alkaya en Diks een motie in waarin het kabinet wordt opgeroepen het investeringsverdrag tussen Burkina Faso en Nederland op tijd op te zeggen. Het kabinet ontraadt deze motie en licht dat toe in een brief.
Deze brief is misleidend. Zo suggereert de brief dat het investeringsverdrag goed is voor de bestrijding van klimaatverandering. Het is, echter, (vooral) andersom. Dergelijke investeringsverdragen kunnen een zeer schadelijke invloed hebben op het bestrijden van klimaatverandering.
Van Harten schreef, in Foreign Investor Protection and Climate Action: A New Price Tag for Urgent Policies:
“To respond to climate change, the world needs to shift rapidly from high-carbon assets, especially fossil fuel resources and related infrastructure, into clean energy. This will require a massive change in investment and the adoption of public policies to support and incentivize the right kinds of investment.”
Hij concludeerde:
“Already, ISDS has been used to undermine legislatures and governments in areas closely linked to climate-friendly policies of prevention, mitigation, and adaptation. Public funds should be used to support the shift to clean energy not to compensate polluters for their lost future revenues when they have not adapted their business model in a timely and responsible way.”
Waarom misleidt minister Kaag de Tweede Kamer? Nederland heeft een hoofdkantorenbeleid. We willen de hoofdkantoren van multinationals aantrekken. Wat hebben we in de aanbieding? Nederland faciliteert belastingontwijking en superrechten voor multinationals.
Vanwege de urgentie van het bestrijden van klimaatverandering is de brief van minister Kaag in de hoogste mate onverantwoord.
Minister Kaag loopt aan het handje van Financiën: a March of Folly.